Volkskrant, 26 juli 2019
‘Zo’n beetje iedere onafhankelijke expert’, schreef Frank Hendrickx deze week in deze krant, wijst erop dat de verhuurdersheffing nadelig is. Hoezo? Die veroorzaakt huurverhogingen, verkoop van woningen aan particulieren en frustreert de bouw van nieuwe woningen. Laten we kijken hoe strak deze logica in elkaar steekt. Ik verklap vast: de verhuurdersheffing is eigenlijk best een lekker ding.

Het belasten van vastgoed is gemakkelijk
Rijken belasting laten betalen is moeilijk. Steeds zwemmen ze door de mazen van de internationale belastingwetten en -verdragen. Dit geldt voor rijke particulieren, rijke ondernemingen en rijke organisaties met een andere vorm. Eén deel van het bezit van de rijken laat zich makkelijker vastpakken dan alle andere: bakstenen. Die zijn grondgebonden, en kunnen niet zwemmen. Vastgoed belasten is daarom een praktische manier om rijken te dwingen toch iets bij te dragen aan de collectieve kas.
Praktischer: stel we schrappen de verhuurdersheffing. Verhuurders mogen hun 2 miljard houden. Wat betekent dat voor de schatkist? Eén van twee dingen: andere belastingen moeten omhoog (u gaat meer belasting betalen), of de overheidsuitgaven moeten omlaag (2 miljard minder voor onderwijs?). Doet u mij dan die verhuurdersheffing maar.
Maar heeft die heffing dan geen negatieve gevolgen op de woningmarkt? Dat hangt van de belastingplichtigen af, en ook van de manier waarop we naar de woningmarkt kijken.

Corporaties hebben woningen genoeg. Kan best wat verkocht worden.
Corporaties zijn wel rijk, maar niet (zo) liquide. Van de overwaarde op uw eigen huis kunt u geen boodschappen doen, en dat geldt voor corporaties eender. Een rijke huisbaas zonder cash kan twee dingen doen: de huren verhogen of bezit verkopen. En dat is dan ook precies wat corporaties doen.
Maar is het erg? Nou nee. ‘Sociale huren’ zijn erg laag in Nederland, en voor mensen met een smalle beurs is er huurtoeslag. Huurverhogingen dragen bij aan de normalisering van de Nederlandse woningmarkt. Zo goed als de subsidie op kopen (door de overheid via de hypotheekrenteaftrek) stapsgewijs wordt afgebouwd, wordt door huurverhogingen ook de (door corporaties verstrekte) subsidie op de huurprijs verminderd.
Is verkopen dan erg? Ook al niet, want daar wordt de corporatiesector alleen maar een pietsje kleiner van. Vooralsnog niet, trouwens. De voorraad sociale huurwoningen is al tien jaar 2,4 miljoen stuks, met minieme veranderingen.

Kalshoven noemt zich geen expert
Kunnen corporaties door de verhuurdersheffing niet meer investeren in nieuwbouw? Tsja. Wat doet onze rijke huisbaas zonder cash die een mooi (maatschappelijk) nieuwbouwproject voorbij ziet komen? Die verkoopt wat bezit, praat met de bank, en investeert. Dat corporaties in de crisis weinig bouwden is waar, maar dat lag niet zozeer aan de verhuurdersheffing. Het echte probleem was de waardedaling van hun bezit, alweer net als bij u thuis. De rijke huisbaas was (op papier) door de prijsdalingen van huizen plotseling minder rijk.
Ik weet niet precies welke ‘onafhankelijke experts’ Frank Hendrickx bedoelde toen hij schreef dat zij de verhuurdersheffing unisono zo’n onding vinden. Maar volgens mij hebben ze ongelijk. Ik ben dan ook geen expert. Dat kan het zijn.