Actievoerders hebben in de Baarsjes een sociale huurwoning bezet die door corporatie Stadgenoot te koop wordt aangeboden. De activisten protesteren tegen de verkoop van deze woning en de verkoop van corporatiewoningen in het algemeen.

Een januarimiddag in de Cabralstraat in de Baarsjes. In de rustige straat valt één woning op. De ramen zijn beplakt met posters. Daarop staan leuzen als ‘Stop uitverkoop van onze sociale huurwoning!’.

De woning is sinds 8 november bezet door de actiegroep Niet te Koop. Daarvoor bezetten de actievoerders een woning aan de Borgerstraat. Deze werd echter snel ontruimd. In de Cabralstraat verblijven de activisten nu bijna twee maanden.

Binnen is de sfeer gemoedelijk. De actievoerders zijn een bont gezelschap van kraakveteranen en ex-CPN’ers. Maar ook de jonge generatie activisten is goed vertegenwoordigd. De bezetters verwijten woningcorporaties winstbejag. De verkoop van sociale huurwoningen draagt volgens hen bij aan de woningnood en de tweedeling van steden in rijke en arme delen.

Gas, licht en stromend water zijn gewoon beschikbaar. De inrichting is minimaal, zodat de actievoerders meteen kunnen vertrekken zodra zij hun zin krijgen, of de woning ontruimd wordt. Er staan enkele stoelen en op de grond liggen campingmatjes voor daklozen. De actievoerders bieden hun een veilige en warme slaapplaats.

‘We zijn actief sinds 2016’, vertelt actievoerder Boudewijn Rückert. ‘We merkten destijds op dat Stadgenoot alle vrijkomende woningen verkoopt in buurten waar het vastgoed duur is. Daar willen we tegen optreden.’

De bezette woning was oorspronkelijk een seniorenwoning. “De gemeente stelt dat senioren in hun buurt moeten kunnen blijven wonen op een manier die goed aansluit bij hun situatie”, aldus Rückert. “Een gelijkvloerse woning op de begane grond, zoals deze, is zeer geschikt voor ouderen. Maar juist deze woning verkopen ze. Zelf zeggen ze dat ouderen een woning op de begane grond onveilig vinden, maar dat is onzin.”

Sinds de jaren ’90 verkopen corporaties woningen. De laatste jaren groeit de maatschappelijke weerzin hiertegen. Woningverkoop zou niet te rijmen zijn met de huidige wooncrisis. Wijken verliezen hun karakter en worden minder toegankelijk voor lagere inkomens.

Vorig jaar protesteerden huurdersverenigingen van Ymere tegen de verkoop. In Utrecht gingen huurders van Mitros de straat op tegen uitverkoop van hun wijk, die vervolgens daadwerkelijk werd stopgezet. De verkoop en onvoldoende nieuwbouw door datzelfde Mitros waren in juni aanleiding voor Kamervragen door de PvdA.

De afgelopen tien jaar zijn 100.000 sociale huurwoningen verdwenen door sloop en verkoop. Nieuwe bouwprojecten kwamen nauwelijks van de grond door de crisis en verstikkende wetgeving. Ondertussen verdubbelde de dakloosheid. Corporaties hebben grote plannen om
bij te bouwen, maar de ontwikkelingen in de afgelopen jaren maken dat critici -zoals de actievoerders- cynisch zijn over het waarmaken hiervan.

Niet alle corporaties verkopen. Woningstichting De Leeuw van Putten in de Rijnmond vindt verkoop niet rijmen met haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ook in Amsterdam doen sommige corporaties een stapje terug. Zo heeft Rochdale de verkoop binnen de ring stopgezet.

“Voor iedere verkochte woning bouwen wij er twee terug”, zegt Pim de Ruiter, woordvoerder van Stadsgenoot. “Wij hebben inkomsten nodig voor nieuwbouw en de Verhuurdersheffing. Daarom moeten wij woningen verkopen.”

Stadgenoot blijft volgens De Ruiter binnen de marges. “Er zijn prestatieafspraken gemaakt met gemeente en huurdersverenigingen over de verkoop van sociale huurwoningen. Daar houden wij ons aan.” De prestatieafspraken worden echter door Stadgenoot en de andere corporaties niet nagekomen, aldus de actiegroep NietTeKoop.

“Dat verhaal van ‘We verkopen er één en bouwen er twee’ is misleidend (en iedereen trapt erin, ook politici”) politiek grijp in, zegt Boudewijn Rückert. “Wat ze terugbouwen zijn voornamelijk kleine woningen met een tijdelijk huurcontract. Het is geen volwaardige vervanging voor de grotere woningen die ze verkopen.”

Pim de Ruiter bevestigt dat het grotendeels om flexwoningen gaat. Hij ziet dit echter niet als iets nadeligs: “Jongeren kunnen starten op de woningmarkt. Onder hen is de nood het hoogst. Met een flexwoning blijf je inschrijftijd opbouwen. Na afloop heb je er vijf jaar bij.”

De activisten blijven strijdvaardig en gaan ook na een ontruiming door met hun acties. Zij noemen het nadrukkelijk een ‘bezetting’. Rückert: “Kraken is het niet, want krakers willen permanent verblijven in een pand. Wij gaan weg zodra Stadgenoot deze woning terugzet in de sociale huur of wanneer de politie ontruimt.”

Ontruiming lijkt het meest waarschijnlijke scenario. Stadgenoot blijft bij het plan tot verkoop en heeft aangifte gedaan. “Voor ons is dit kraken en kraken is verboden”, zegt Pim de Ruiter. “De zaak ligt bij de politie. Het is aan hen om te bepalen wanneer de ontruiming plaatsvindt.”